Chuyển biến mới từ 12 đại dự án của ngành công thương

12 đại dự án này thuộc những "Quả đấm thép" - cách ví von trước đây đổi với vai trò, sức mạnh của các tập đoàn, tổng công ty lớn có vốn nhà nước chi phối. Khó khăn và thua lỗ kéo dài, các dự án buộc phải tái cơ cấu nhiều năm qua cho đến nay.

Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (CMSC) vừa có thông tin cập nhật về tình hình các dự án trên, nhưng trước hết là kết quả hoạt động của 19 "Quả đấm thép" giai đoạn vừa qua và nửa đầu năm 2022.

MỖI NĂM NỘP NGÂN SÁCH GẦN 70 NGHÌN TỶ ĐỒNG

năm 2018 là một dấu mốc quan trọng đối với các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) khi Ùy ban này được thành lập, tạo nên sự thay đổi tích cực tại 19 tập đoàn, tổng công ty thành viên.

Theo đó, kể từ 2018, Ủy ban đã tiếp nhận chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với 19 tập đoàn, tổng công ty nhà nước từ 5 bộ. Trong đó, có 13 tập đoàn, tổng công ty do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; 6 tập đoàn, tổng công ty là công ty cổ phần, nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối.

Tại thời điểm 31/12/2018, vốn và tài sản của 19 tập đoàn, tổng công ty mà CMSC tiếp nhận gồm: Tổng tài sản công ty mẹ là 1.646.311 tỷ đồng, chiếm 63,5% tổng tài sản của các doanh nghiệp có vốn nhà nước. Trong đó, tổng vốn chủ sở hữu công ty mẹ là 911.350 tỷ đồng.

Đến năm 2020, tổng tài sản hợp nhất của 19 doanh nghiệp này là 2.399.149 tỷ đồng, chiếm 65,3% tổng tài sản của các doanh nghiệp có vốn góp nhà nước. Trong đó, của công ty mẹ là 1.649.655 tỷ đồng. Tổng vốn chủ sở hữu hợp nhất là 1.081.078 tỷ đồng, chiếm gần 63% tổng vốn chủ sở hữu của các doanh nghiệp có vốn góp nhà nước. Trong đó, của công ty mẹ là 942.435 tỷ đồng.

Về kết quả sản xuất kinh doanh, trong giai đoạn 2018 - 2021, công ty mẹ của 19 tập đoàn, tổng công ty này có tổng doanh thu đạt 3.357.757 tỷ đồng (trung bình đạt 839,4 nghìn tỷ đồng/năm). Trong đó, tổng lợi nhuận trước thuế đạt 204.606 tỷ đồng (trung bình đạt 51,2 nghìn tỷ đồng/năm. Số thuế và các khoản phát sinh nộp ngân sách đạt 278.514 tỷ đồng (trung bình trên 69,6 nghìn tỷ đồng/năm).

Đối với kết quả hợp nhất toàn tập đoàn, tổng công ty: Tổng doanh thu đạt trên 5.464.100 tỷ đồng (trung bình đạt trên 1.366.000 tỷ đồng/năm); tổng lợi nhuận trước thuế đạt trên 378,1 nghìn tỷ đồng (trung bình đạt 94,5 nghìn tỷ đồng/năm). Trong đó, thuế và các khoản phát sinh phải nộp ngân sách đạt trên 839,5 nghìn tỷ đồng (trung bình đạt 209,9 nghìn tỷ đồng/năm).

Đáng chú ý, theo CMSC, dù gặp nhiều khó khăn bởi dịch COVID-19, trong 6 tháng đầu năm 2022, tổng doanh thu hợp nhất của 17/19 tập đoàn, tổng công ty đạt trên 892.100 tỷ đồng, bằng 90% kế hoạch năm và bằng 127% so với cùng kỳ.

Tổng doanh thu 19/19 công ty mẹ tập đoàn, tổng công ty này đạt trên 543,4 nghìn tỷ đồng, bằng 58% kế hoạch năm và bằng 128% so với cùng kỳ 2021. Trong đó, tổng nộp ngân sách nhà nước hợp nhất của 16/19 tập đoàn, tổng công ty đạt trên 125,8 nghìn tỷ đồng, bằng 101% kế hoạch năm và bằng 121% so với cùng kỳ. Tổng nộp ngân sách nhà nước 19/19 công ty mẹ tập đoàn, tổng công ty đạt trên 31,8 nghìn tỷ đồng, bằng 82% kế hoạch năm và bằng 108% so với cùng kỳ.

Dù vậy, tổng lợi nhuận trước thuế hợp nhất của 17/19 tập đoàn, tổng công ty trong giai đoạn mới đạt trên 1.766 tỷ đồng, bằng 5% kế hoạch năm và bằng 4% so với cùng kỳ.

CHUYỂN BIẾN TỪ 12 ĐẠI DỰ ÁN THUA LỖ

Một trong những dấu ấn nổi bật của CMSC sau 4 năm là kết quả trong việc xử lý những tồn tại của 12 đại dự án thua lỗ thuộc ngành công thương khi mà tới nay một số dự án, doanh nghiệp đã có những chuyển biến tích cực trong sản xuất, kinh doanh.

Trong đó, đối với 10 dự án lớn, quan trọng, đã chậm tiến độ từ nhiều năm trước, có tổng mức đầu tư lên tới 259 nghìn tỷ đồng, theo CMSC, hầu hết đã và đang được tháo gỡ khó khăn.

Cụ thể có thể kể đến như: Dự án Thăm dò khai thác dầu khí 4 lô tại Khu tự trị Nhenhexky - Nga (khoảng 89.000 tỷ đồng); Dự án Nhà máy điện Yaly mở rộng (tổng mức đầu tư 6.399 tỷ đồng); Dự án Nhà máy điện Hòa Bình mở rộng (tổng mức đầu tư 9.220 tỷ đồng; Dự án nhà máy điện Ô Môn IV (tổng mức đầu tư 29.944 tỷ đồng); Dự án đường dây 500 KV Vân Phong, Vĩnh Tân (tổng mức đầu tư 2.856 tỷ đồng); Dự án thành phần 3 Cảng Hàng không quốc tế Long Thành (tổng mức đầu tư 10.990 tỷ đồng); Dự án mở rộng Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài (tổng mức đầu tư 4.983 nghìn tỷ đồng); Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 (tổng mức đầu tư 41.799 tỷ đồng)…

Với 5 dự án, doanh nghiệp được Bộ Chính trị đồng ý chủ trương giao Tập đoàn Công nghiệp Hóa chất Việt Nam (Vinachem) và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) sử dụng nguồn vốn hợp pháp của doanh nghiệp để chủ động, khẩn trương xây dựng, hoàn thiện và triển khai phương án xử lý - Theo CMSC, Nhà máy sản xuất phân bón DAP 1- Hải Phòng của CTCP DAP - Vinachem) từ năm 2017 đến nay bắt đầu sản xuất ổn định, hàng năm có lãi và đã hết lỗ lũy kế từ tháng 01/2022.

Hay như Dự án sản xuất xơ sợi Polyester Đình Vũ - PVN cũng có nhiều chuyển biến tích cực trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, như: duy trì vận hành sản xuất khai thác tối đa, hiệu quả 27 dây chuyền sợi DTY, doanh thu bù đắp được chi phí biến đổi và có lợi nhuận trước định phí…

Dự án mở rộng giai đoạn 2 Gang thép Thái Nguyên từng bị bỏ hoang nhiều năm. Ảnh: Lao động

Trong 7 dự án, doanh nghiệp còn lại có 3 dự án, doanh nghiệp sản xuất phân bón đã duy trì được sản xuất, kinh doanh; nỗ lực làm chủ công nghệ, từng bước nâng công suất chạy máy bình quân so với công suất thiết kế.

Mặc dù, đến ngày 30/6/2022, còn lỗ lũy kế 13.394 tỷ đồng, song từ năm 2021 đến nay, do thị trường thuận lợi (giá phân bón cao nhất trong vòng 10 năm trở lại đây), nên kết quả sản xuất, kinh doanh của 03 dự án, doanh nghiệp có cải thiện hơn (năm 2021 giảm lỗ; 6 tháng đầu năm 2022 đã có lãi và trả được một phần nợ cho ngân hàng).

Đặc biệt, Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - CTCP Gang thép Thái Nguyên (dự án TISCO2), một trong những dự án được coi là khó xử lý nhất trong 12 dự án đến nay đã có nhiều bước tiến mới.

Theo đó, ngày 31/7/2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã khảo sát, làm việc tại dự án TISCO2. Tại buổi làm việc, Thủ tướng nêu rõ tinh thần tập trung giải quyết dứt điểm các vấn đề đặt ra của dự án trên cơ sở đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết, bám sát các quy định của pháp luật, chỉ đạo của Bộ Chính trị, kết luận thanh tra; đồng thời nhấn mạnh nhiệm vụ quan trọng nhất là khẩn trương tìm được phương án xử lý khả thi nhất cho dự án để báo cáo các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định...

Để hoàn thành các mục tiêu đặt ra trong năm nay và những năm tiếp theo, Chủ tịch CMSC Nguyễn Hoàng Anh cho biết Ủy ban sẽ tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp chỉ đạo, điều hành để hỗ trợ các tập đoàn, tổng công ty sản xuất kinh doanh; phối hợp với các cơ quan liên quan kịp thời giải quyết, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc...

Đồng thời, "siêu ủy ban" sẽ tục nghiên cứu, đề xuất với cấp có thẩm quyền việc hoàn thiện, phát triển mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động để thực hiện tốt hơn chức năng cơ quan chuyên trách, chuyên nghiệp thực hiện thống nhất chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp.