Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2022 của CTCP Tập đoàn Hòa Phát (mã HPG), ông Trần Đình Long, Chủ tịch Hòa Phát từng nhận định hoạt động của ngành thép năm nay sẽ gặp nhiều khó khăn, mặc dù kết quả kinh doanh quý 1 khá tốt.
"Quý vị cứ đợi kết quả kinh doanh quý 2, quý 3, quý 4 rồi sẽ thấy. Lúc này ngành thép đang không thuận lợi. Đợi hai tháng nữa sẽ có kết quả kinh doanh quý 2, cổ đông sẽ thấy tình hình thê thảm thế nào”, ông Trần Đình Long nói.
Cùng với dự báo trên, ông Long nêu ra một số nguyên nhân khiến ngành thép sẽ gặp khó khăn trong các quý còn lại của năm. Thứ nhất là giá nguyên vật liệu tăng mạnh do xung đột Nga - Ukraine, đặc biệt giá than luyện tăng 100 - 200 USD/tấn.
Việc nhiên liệu đầu vào chiếm tỷ trọng cao nhất trong quá trình sản xuất gang thép liên tục tăng cao ảnh hưởng lớn đến chi phí đầu vào sản xuất, qua đó làm giảm lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành thép.
Bên cạnh đó, xung đột Nga - Ukraine cũng tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng toàn cầu, đẩy chi phí logistics tăng cao, gây áp lực không nhỏ lên biên lợi nhuận của các doanh nghiệp thép.
Một nguyên nhân nữa là việc Trung Quốc tiếp tục duy trì chính sách "Zero COVID" khiến cho nhu cầu thép giảm tại thị trường này giảm, đây cũng đang là một trong những thị trường xuất khẩu chính của Hòa Phát.
Lợi nhuận quý 2 nhiều doanh nghiệp giảm tới 90% so với cùng kỳ
Thực tế, những khó khăn mà Chủ tịch Hòa Phát nêu ra không phải là của riêng tập đoàn này mà là bất lợi chung đối với toàn ngành thép. Nhìn vào kết quả kinh doanh quý 2 dần hé lộ của các doanh nghiệp ngành thép, có thể thấy dự báo của người đứng đầu doanh nghiệp thép lớn nhất cả nước đã bắt đầu trở thành sự thật.
Là một trong những doanh nghiệp thép đầu tiên công bố kết quả kinh doanh quý 2, CTCP Đầu tư Thương mại SMC (mã SMC) cho biết, trong quý 2, công ty ghi nhận doanh thu đạt 6.620 tỷ đồng, tăng 11,2% so với cùng kỳ năm trước, tuy nhiên, lợi nhuận sau thuế (LNST) chỉ đạt 42,5 tỷ đồng, giảm 91,9% so với cùng kỳ.
Lũy kế trong 6 tháng đầu năm, công ty ghi nhận doanh thu đạt 13.250 tỷ đồng, tăng 20,2% so với cùng kỳ và LNST đạt 123 tỷ đồng, giảm 83,4% so với cùng kỳ.
Đầu tư Thương mại SMC cho biết, trong 6 tháng đầu năm, giá thép xu hướng giảm nhanh so với cùng kỳ dẫn đến giá vốn cao và ảnh hưởng nhiều đến việc dự trữ nguyên liệu phục vụ sản xuất của doanh nghiệp và buộc phải dự phòng giảm giá tồn kho.
 |
Doanh thu, lợi nhuận của những doanh nghiệp thép đầu tiên công bố kết quả kinh doanh quý 2/2022 |
Tương tự, CTCP Thép Thủ Đức – Vnsteel (mã TDS) báo doanh thu quý 2 đạt 358 tỷ đồng, giảm 45,4% so với cùng kỳ và LNST âm gần 2 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi 34 tỷ đồng.
Luỹ kế trong 6 tháng đầu năm, Thép Thủ Đức ghi nhận doanh thu đạt 1.112 tỷ đồng, giảm 11,5% so với cùng kỳ và LNST đạt 6,1 tỷ đồng, giảm 87,1% so với cùng kỳ.
Lý giải về khó khăn trong 6 tháng đầu năm, Thép Thủ Đức cho biết, giá cả đầu ra giảm sâu liên tục từ đầu quý 2 đến nay, lượng thép tiêu thụ giảm mạnh, dẫn đến công ty ngưng sản xuất, giá thép tồn kho tăng cao từ các tháng trước làm ảnh hưởng giá vốn.
Bên cạnh đó, việc tiêu thụ chậm cũng ảnh hưởng dòng tiền, đồng thời, việc siết chặt tín dụng, lãi suất tăng cao so với cùng kỳ góp phần làm chi phí tài chính đặc biệt là lãi vay tăng cao.
Trong khi đó, giải trình về kết quả kinh doanh quý 2 với doanh thu giảm 23% so với cùng kỳ, đạt hơn 162 tỷ đồng và LNST giảm mạnh 93% xuống chỉ còn gần 1,7 tỷ đồng, CTCP Thép Mê Lin (mã MEL) cho biết, bước sang quý 2/2022 do chịu tác động của giá thép trên thị trường thế giới và trong nước giảm mạnh, sản lượng bán của công ty thấp, nên doanh thu giảm, lợi nhuận cũng giảm.
Nhiều doanh nghiệp thép khác cũng công bố kết quả kinh doanh thiếu tích cực trong quý 2 và 6 tháng đầu năm nay như CTCP Gang thép Thái Nguyên (mã TIS) cho biết, doanh thu quý 2 đạt 3.190 tỷ đồng, giảm 10% so với cùng kỳ năm 2021. Với việc giá vốn bán hàng ở mức cao, lên đến hơn 3.140 tỷ đồng khiến lợi nhuận gộp của công ty sụt giảm 90% chỉ còn 46,6 tỷ đồng. Sau khi trừ đi chi phí TIS chỉ lãi ròng xấp xỉ 6 tỷ đồng, giảm 90% so với cùng kỳ.
Lũy kế 6 tháng đầu năm, công ty ghi nhận 6.923 tỷ đồng doanh thu, tăng nhẹ 6% trong khi lợi nhuận sau thuế giảm 66% xuống còn 34,9 tỷ đồng.
Tương tự, trong quý 2, LNST của CTCP Gang thép Cao Bằng (mã CBI) cũng giảm tới 88% xuống còn 17,7 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng đầu năm, lãi sau thuế của công ty chỉ đạt 43 tỷ đồng, giảm 80% so với cùng kỳ 2021. LNST quý 2 của CTCP Thép tấm lá Thống Nhất (mã TNS) cũng chỉ vỏn vẹn 3,8 tỷ đồng, giảm hơn 65% so với cùng kỳ; lũy kế 6 tháng công ty lãi ròng 7,4 tỷ đồng, giảm 42,5% so với cùng kỳ...
Ngành thép sẽ tiếp tục đối mặt nhiều áp lực trong 6 tháng cuối năm
Trong báo cáo triển vọng ngành thép và tôn mạ 6 tháng cuối năm 2022 công bố đầu tháng 7, Chứng khoán Mirae Asset đã hạ 15% dự phóng sản lượng so với trước đây.
Theo đó, cả năm 2022, Mirae Asset dự phóng sản lượng thép toàn ngành sẽ đạt 27,76 triệu tấn, giảm 10% so với cùng kỳ. Riêng sản lượng xuất khẩu đạt mức 7,6 triệu tấn, tăng 1% so với cùng kỳ, trong khi sản lượng thép tiêu thụ nội địa chỉ đạt 20,1 triệu tấn, giảm 13,6% so với cùng kỳ.
Trước đó, tính hết 5 tháng đầu năm 2022, sản lượng thép toàn ngành đạt 10,48 triệu tấn (giảm 22% so với cùng kỳ). Sản lượng xuất khẩu trong 5 tháng đầu năm 2022 đạt 2,8 triệu tấn (giảm 0,5% so với cùng kỳ).
Trong đó, sản lượng thép xây dựng xuất khẩu là sản phẩm tăng trưởng mạnh nhất, đạt 1,03 triệu tấn (tăng 49% so với cùng kỳ) đã giúp sản lượng thép xuất khẩu trong 5 tháng đầu năm 2022 không suy giảm mạnh trong bối cảnh nhu cầu sắt thép cả thế giới suy giảm.
Đánh giá triển vọng ngành thép và tôn mạ 6 tháng cuối năm 2022, Mirae Asset hạ nhận định ngành thép từ tích cực xuống trung tính.
Nguyên nhân do áp lực từ nguồn cung than cốc lẫn giá than tăng cao, bào mòn từ 3-6% biên lợi nhuận gộp các công ty thép, lạm phát chưa có dấu hiệu dừng lại và ngành bất động sản chững lại trong năm 2022.
Trong năm 2022, Mirae Asset cho rằng ngành bất động sản sẽ khó hồi phục như kỳ vọng do các chính sách kiểm soát tín dụng bất động sản, và ngành thép sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp về sản lượng.
Cụ thể, các dự án nhà ở thương mại mới ở Hà Nội lẫn TP.HCM giảm lần lượt trên 30% và 60% và dự phóng chỉ phục hồi từ năm 2023.
Lượng thép tồn kho nội địa đến hết tháng 5/2022 đã đạt mức kỷ lục là 1,49 triệu tấn, tương đương sản lượng tháng 5/2022, so với trung bình 3 năm 2019-2021 chỉ ở mức 56% sản lượng tháng.
Mirae Asset cho rằng việc lượng hàng tồn kho quá cao đã khiến các công ty thép buộc hạ giá bán nhằm kích cầu, khiến giá thép trong đầu tháng 6/2022 đã giảm về mức 16,8 triệu đồng/tấn, giảm 2,1 triệu đồng/tấn so với lúc đỉnh.
Mặc khác, ngành thép và tôn mạ sẽ đối diện nhiều rủi ro như biến động giá nguyên liệu. Theo ước tính chi phí nguyên liệu chiếm 65-75% giá thành sản xuất. Các công ty thép và tôn mạ thường có yếu tố đầu cơ giá quặng sắt và HRC, nếu giá HRC giảm mạnh sẽ khiến giá bán của các công ty tôn mạ và ống thép điều chỉnh.
Một rủi ro nữa là lạm phát khiến nhu cầu xây dựng giảm. Từ quý 3/2021 việc giá than tăng cao đã trực tiếp gây áp lực tăng giá lên toàn bộ ngành vật liệu xây dựng và nhiên liệu. Mirae Asset đánh giá trường hợp các loại vật liệu xây dựng không điều chỉnh, trong 6 tháng cuối năm 2022 diện tích sàn xây dựng có thể suy giảm từ 3-5% so với cùng kỳ.
Ngoài ra, còn rủi ro về khả năng các nhà sản xuất Trung Quốc tăng cường xuất khẩu trong 6 tháng cuối năm 2022 với các sản phẩm có giá cạnh tranh hơn...
