Theo Wall Street Journal, vài tháng trở lại đây, SoftBank liên tục giảm cổ phần tại công ty thương mại điện tử Trung Quốc Alibaba và hãng thanh toán di động Ấn Độ Paytm. Trong khi đó, Berkshire Hathaway, công ty đầu tư của tỷ phú Warren Buffet, đang giảm cổ phần tại nhà sản xuất xe điện BYD sau thương vụ đầu tư từ năm 2008.
Gã khổng lồ công nghệ Tencent cũng bán hàng tỷ USD cổ phiếu khỏi các công ty niêm yết sau thời gian dài tích lũy. Mặt khác, Prosus NV, cổ đông lớn nhất của Tencent, đang giảm tỷ trọng cổ phần trong công ty Trung Quốc.
Giảm cổ phần đồng nghĩa hạn chế rủi ro
“Cảm giác như những gã thông minh nhất đang rời khỏi phòng”, Jon Withaar, người đứng đầu mảng tình huống đặc biệt tại châu Á của Pictet Asset Management, nhận định.
Nhiều tổ chức đầu tư phải bán cổ phần trước áp lực cải thiện lợi nhuận từ các cổ đông. Việc rút tiền mặt từ các khoản đầu tư dài hạn trên thực tế cũng là cách giảm lỗ hoặc giải phóng ngân sách cho những khoản đầu tư mới hiệu quả hơn.
Sau khi SoftBank thiệt hại 23 tỷ USD trong quý II, CEO Masayoshi Son thừa nhận “đã không tỉnh táo” trong quá trình đầu tư. Do đó, ông cam kết cải thiện và quyết định thoái 22 tỷ USD vốn tại Alibaba và giúp công ty có lãi trở lại trong 2 quý II và III.
“Lĩnh vực TMT (công nghệ, truyền thông, viễn thông) đã trưởng thành. Triển vọng tăng trưởng không còn tốt nhất vài năm trước”, Kerry Goh, người sáng lập và CEO Kamet Capital Partners, cho biết.
 |
Hiệu suất cổ phiếu của một số công ty Tencent nắm cổ phần. Ảnh: FactSet.
Các công ty lĩnh vực Internet của Trung Quốc thường đối mặt với sự cạnh tranh từ đối thủ lẫn giám sát chống độc quyền từ cơ quan quản lý. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải tìm cách tăng doanh thu và lợi nhuận thuần túy thay vì dựa vào các thương vụ mua lại như trước đây.
Trong năm nay, Tencent đã bán 3 tỷ USD cổ phần tại Sea Limited và bỏ ngỏ khả năng bán 23,2 tỷ USD cổ phiếu của hãng giao đồ ăn Meituan tương tự quy trình thoái 16,5 tỷ USD cổ phần của JD.com thông qua khoản cổ tức đặc biệt cho các cổ đông.
Vài năm nay, chính phủ Trung Quốc luôn kiểm soát chặt chẽ lĩnh vực công nghệ và từng phạt Meituan hơn 500 triệu USD vào năm ngoái. John Choi - người đứng đầu bộ phận nghiên cứu internet Trung Quốc tại Daiwa Capital Markets - cho biết động thái thoái vốn của Tencent có lý do thương mại cũng như chính trị.
“Những lo ngại về chống độc quyền có thể là một trong những yếu tố chính nhưng không phải là yếu tố duy nhất. Vì Tencent cũng phải xem xét các điều kiện thị trường hiện tại và hồ sơ hoàn vốn đầu tư”, ông Choi nhận định.
Trong báo cáo kinh doanh diễn ra hồi tháng 11, James Mitchell - Giám đốc chiến lược của Tencent - cho biết sẽ xem xét nhiều yếu tố nếu dự định phân phối một số cổ phần mà công ty nắm giữ. Ông cho biết tỷ lệ hoàn vốn nội bộ từ lượng cổ phần Meituan của Tencent đã đạt 30%.
Xu hướng thoái vốn có thể lan sang năm 2023
Trong khi đó, SoftBank đang có danh sách dài các khoản đầu tư tiềm năng để chốt lời. Hiện tổ chức này nắm cổ phần ở GoTo và Delhivery, hai công ty đều IPO trong năm nay. Trước đó, SoftBank đã thoái cổ phần khỏi công ty môi giới bất động sản trực tuyến KE Holding và kiếm về hơn 1 tỷ USD.
SoftBank từng biến khoản đầu tư 20 triệu USD vào Alibaba từ năm 2000 thành khối tài sản trị giá 200 tỷ USD vào thời kỳ đỉnh cao. Đây được xem như một trong những khoản đầu tư thành công nhất mọi thời đại.
Công ty Nhật Bản có xu hướng sử dụng các giải pháp tài chính phức tạp thay vì bắn thẳng cổ phiếu Alibaba. Riêng năm nay SoftBank đã thoái 22 tỷ USD cổ phiếu Alibaba nhưng vẫn ghi nhận khoản lỗ hơn 6 tỷ USD trong danh mục đầu tư trong giai đoạn 6 tháng kết thúc vào tháng 9.
Ngoài những cái tên nổi bật như SoftBank hay Tencent, nhiều tổ chức đầu tư có danh mục lớn trong lĩnh vực công nghệ như Ant, Sequoia Capital hay Tiger Global Management có thể tham gia làn sóng thoái vốn trong năm tới.
Không chỉ Trung Quốc, thị trường Ấn Độ cũng ghi nhận nhiều đợt thoái vốn của các tổ chức đầu tư, đơn cử như SoftBank trong thương vụ với Paytm, Ant và Uber trong thương vụ với nền tảng giao đồ ăn Zomato.
Vị này cho rằng các giao dịch theo khối, đợt chào bán tiếp theo và phát hành trái phiếu chuyển đổi có thể tăng trong quý I/2023. Điều này có thể tạo cơ sở cho một đợt IPO bùng nổ diễn ra sớm nhất vào cuối quý II/2023.
