Để đáp lại việc Nga tấn công Ukraine, Liên minh châu Âu (EU) đã quyết định áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với dầu thô của Nga. Theo lệnh trừng phạt mới nhất, hầu hết nhập khẩu dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ qua đường biển từ Nga vào EU sẽ bị cấm từ cuối năm 2022.
Do đó, EU phải chuyển sang các nguồn cung dầu khác, đặc biệt là từ Mỹ và Trung Đông, khiến dòng chảy thương mại dầu thô toàn cầu bị đảo lộn. Theo ước tính của Bloomberg, lượng dầu từ Trung Đông đến châu Âu trong tháng 7 đã cao hơn 90% so với tháng 1.
Ở chiều ngược lại, dầu thô của Nga đã chuyển hướng đến các khách hàng châu Á như Trung Quốc và Ấn Độ sau khi cuộc khủng hoảng Nga - Ukraine xảy ra, tái định hình lại dòng chảy thương mại dầu thô toàn cầu.
 |
Trong báo cáo cập nhật về ngành dầu khí, Công ty Chứng khoán VNDirect cho biết, nhu cầu đối với tàu chở dầu thô và nhiên liệu tăng lên kể từ khi EU áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga. Công ty chứng khoán này kỳ vọng xu hướng này sẽ tiếp tục duy trì trong những tháng tới khi lệnh cấm vận của EU có hiệu lực vào cuối năm nay.
Đáng chú ý, với việc là một nguồn thay thế khả thi cho khí trong sản xuất điện, VNDirect cho rằng nhu cầu diesel tại châu Âu sẽ tăng tốc trong những tháng tới, làm gia tăng nhu cầu đối với tàu chở nhiên liệu. Hơn nữa, việc chuyển hướng của dòng chảy năng lượng từ Nga đã làm thay đổi các tuyến đường vận chuyển, khiến các chuyến đi dài hơn và gây áp lực lên thị trường vận tải tàu xăng dầu toàn cầu.
Theo số liệu từ Clarksons Research, lợi nhuận trung bình của một tàu chở nhiên liệu trong 2 tuần (tính đến ngày 8/8) đã tăng lên 400.000 USD - mức cao nhất kể từ năm 1997.
Đối với thị trường vận tải dầu thô, Clarsons Research ước tính nhu cầu vận tải dầu thô sẽ tăng nhẹ trong hai năm tới do việc tái định hình lại các tuyến đường vận chuyển dầu thô. Trong khi đó, nguồn cung tàu chở dầu thô dự kiến sẽ tăng khiêm tốn, tạo điều kiện thuận lợi cho giá cước thuê tàu chở dầu thô.
Đối với thị trường vận tải xăng dầu thành phẩm (nhiên liệu), lĩnh vực này dường như có triển vọng tốt hơn do các tuyến đường vận chuyển dài hơn trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ toàn cầu phục hồi sau đại dịch. Các tuyến đường vận chuyển dài hơn sẽ làm giảm khối lượng nhiên liệu có thể vận chuyển, có khả năng gây ra tình trạng thiếu hụt trên thị trường tàu chở xăng dầu thành phẩm.
Do tăng trưởng đội tàu chở nhiên liệu ở mức tương đối thấp so với nhu cầu đang gia tăng, VNDirect kỳ vọng thu nhập của đội tàu chở xăng dầu thành phẩm sẽ tăng trưởng đáng kể trong thời gian tới.
Đặc biệt, khi tình hình căng thẳng địa chính trị ngày càng leo thang, Nga đã cắt nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên giá rẻ cho EU. Theo đó, VNDirect cho rằng nhu cầu dầu diesel của châu Âu có khả năng sẽ gia tăng trước một mùa đông khó khăn sắp tới nhờ vào tính ứng dụng cao của dầu diesel trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp và sản xuất điện (để thay thế khí đốt trong phát điện). Điều này sẽ góp phần thúc đẩy nhu cầu tàu chở xăng dầu thành phẩm, gia tăng tính cạnh tranh lên đội tàu chở nhiên liệu với số lượng vốn đã có hạn.
 |
Trong bối cảnh giá cước tàu chở dầu và nhiên liệu trên thị trường thế giới dự báo sẽ duy trì đà tăng trong thời gian tới, VNDirect nhận định một số doanh nghiệp vận tải dầu khí tại Việt Nam có mức độ tham gia vào thị trường quốc tế cao sẽ được hưởng lợi.
Theo VNDirect, doanh nghiệp đầu tiên được hưởng lợi có thể là Tổng công ty cổ phần vận tải dầu khí (PV Trans, mã PVT) do đây là doanh nghiệp vận tải dầu khí hàng đầu tại Việt Nam.
Hiện PVT đang khai thác 40 tàu chở dầu và nhiên liệu các loại với tổng tải trọng ~1,11 triệu DWT. Hầu hết các tàu chở xăng dầu thành phẩm của PVT (trong tổng số 15 tàu xăng dầu thành phẩm với tải trọng trên 300.000 DWT) đang hoạt động trên các tuyến quốc tế. Điều này có thể giúp PVT được hưởng mức giá cước cao hơn trong bối cảnh giá thuê tàu tăng cao như hiện nay trong thời gian tới.
Tương tự, CTCP Vận tải sản phẩm khí quốc tế (mã GSP) - công ty con của PVT - đang khai thác 6 tàu chở LPG với tải trọng 18.000 DWT và 2 tàu xăng dầu thành phẩm có tải trọng 40.000 DWT (mới đầu tư trong 2021 và 2022) cũng sẽ được hưởng lợi trong thời gian tới khi giá cước tàu chở xăng dầu thành phẩm đang tăng.
Một công ty con khác của PVT là CTCP Vận tải dầu khí Thái Bình Dương (mã PVP) cũng được dự báo sẽ hưởng lợi. Đơn vị này đang chịu trách nhiệm về mảng vận tải dầu thô và mảng FSO/FPSO. Hiện tại, PVT Appollo - tàu chở dầu thô có tải trọng 105.000 DWT (do PVP sở hữu) đang hoạt động trên thị trường quốc tế.
Ngoài ra, trong số các doanh nghiệp vận tải dầu khí tại Việt Nam còn có 2 cái tên đáng chú ý là CTCP Vận tải xăng dầu VIPCO (mã VIP) và CTCP Vận tải Xăng dầu Vitaco (mã VTO) - đều là thành viên của Tập đoàn Petrolimex. Hai doanh nghiệp này đang quản lý đội tàu chở xăng dầu thành phẩm với tổng tải trọng trên 300.000 DWT nhưng chủ yếu vận chuyển nhiên liệu cho công ty mẹ - Petrolimex. Điều này sẽ hạn chế khả năng hưởng lợi của hai đơn vị này theo đà tăng giá cước tàu chở xăng dầu toàn cầu.
