Ủy ban Xã hội của Quốc hội vừa gửi đến các vị đại biểu Quốc hội một số ý kiến về lĩnh vực Ủy ban phụ trách, trong đó có lĩnh vực y tế và công tác chăm sóc sức khoẻ nhân.
Theo Ủy ban, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực y tế tiếp tục được hoàn thiện, nhiều quy định áp dụng trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 đã phát huy được hiệu quả như việc gia hạn giấy đăng ký lưu hành thuốc theo quy định tại Nghị quyết số 12/2021/UBTVQH15 ngày 30/12/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Tuy nhiên, có khá nhiều vấn đề cần quan tâm ở lĩnh vực này. Như, theo báo cáo từ Bộ Y tế, trong 6 tháng đầu năm, có tổng số 4.162 viên chức y tế xin thôi việc hoặc bỏ việc, lũy kế từ đầu năm 2021 đến 30/6/2022 là 9.467 người.
Như vậy, số lượng viên chức y tế thôi việc hoặc bỏ việc chỉ trong 6 tháng đầu năm 2022 gần bằng cả năm 2021.
Báo cáo nêu rõ, Ủy ban Xã hội đồng tình với những nguyên nhân mà Bộ Y tế đã chỉ ra, trong đó có nguyên nhân là lương, chế độ, chính sách đãi ngộ đối với viên chức y tế chưa tương xứng với trách nhiệm, nhiệm vụ được giao, nhất là tại cơ sở y tế dự phòng và y tế cơ sở; chưa thực hiện đúng quan điểm được chỉ ra tại Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII và cho rằng, cần đánh giá kỹ từng nguyên nhân làm căn cứ đưa ra được giải pháp trúng và đúng, có cơ chế, chính sách, đãi ngộ tạo động lực cho đội ngũ nhân viên y tế.
Bên cạnh đó, cần làm rõ số lượng viên chức y tế chuyển sang công việc khác, số lượng chuyển sang y tế tư nhân; đánh giá sâu sắc, toàn diện vấn đề này và đặt trong bối cảnh trước, trong khi dịch bùng phát.
Cũng cần được quan tâm, theo cơ quan của Quốc hội là tình trạng thiếu thuốc, vật tư, thiết bị y tế xảy ra tại nhiều địa phương, ảnh hưởng rất lớn tới công tác khám bệnh, chữa bệnh: 28/34 địa phương, 12/21 bệnh viện tuyến trung ương báo cáo có tình trạng thiếu thuốc; 26/34 địa phương và 15/21 bệnh viện tuyến trung ương báo cáo có tình trạng thiếu vật tư tiêu hao, hóa chất; 14/34 địa phương và 08/21 bệnh viện tuyến trung ương báo cáo có tình trạng thiếu trang thiết bị y tế.
Năm 2023, nguy cơ thiếu thuốc khi hơn 13.000 thuốc sẽ hết hiệu lực đăng ký lưu hành, sẽ ảnh hưởng lớn tới công tác khám bệnh, chữa bệnh nói chung, cơ quan của Quốc hội cảnh báo.
Nguyên nhân chủ yếu của việc này, theo Ủy ban là do hành lang pháp lý về mua sắm, đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế còn chưa hoàn thiện, gây nhiều cách hiểu khác nhau khi triển khai thực hiện. Việc xử lý vi phạm của một bộ phận công chức, viên chức y tế đã tạo ra tâm lý e ngại, sợ sai, sợ chịu trách nhiệm, không dám mua sắm của các địa phương, đơn vị; cùng đó còn có khó khăn trong việc giải quyết hồ sơ đăng ký lưu hành thuốc theo quy định tại Luật Dược năm 2016.
Ủy ban Xã hội còn nhấn mạnh, một số vấn đề tồn tại từ lâu nhưng chưa có giải pháp khắc phục, giải quyết triệt để như quá tải bệnh viện; lương, phụ cấp còn thấp; vướng mắc trong cơ chế tự chủ tài chính, giá dịch vụ y tế, xã hội hóa dịch vụ y tế tại bệnh viên công...
Cơ quan của Quốc hội đề nghị Bộ Y tế chủ trì, phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan rà soát, đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật liên quan tới lĩnh vực y tế không còn phù hợp với thực tế, gây khó thực thi, nghiên cứu phương pháp, lộ trình phù hợp tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế, phối hợp với cơ quan liên quan đề xuất điều chỉnh mức đóng bảo hiểm y tế phù hợp nhằm khắc phục bất cập về thực hiện cơ chế tự chủ bệnh viện công, cơ chế xã hội hóa, liên doanh, liên kết, thuê tài sản đầu tư theo hình thức đối tác công tư trong lĩnh vực y tế.
Tham mưu Chính phủ giải pháp khắc phục tình trạng viên chức y tế bỏ việc hoặc thôi việc, đề xuất giải pháp thu hút và giữ chân nhân lực y tế công tác tại y tế cơ sở, y tế dự phòng.
Đề xuất cơ chế tài chính phù hợp nhằm thúc đẩy y tế cơ sở phát triển, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu; tiếp tục nâng cao chất lượng khám bệnh, chữa bệnh để đảm bảo nhu cầu của người dân.
Loay hoay thiếu thuốc đã 8 tháng rồi…
Theo nghị trình, sáng 24/10 Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi. Đây được coi là cơ hội để giải quyết những khó khăn của ngành y.
Nhưng, ngày 22/10 khi thảo luận tại tổ về kinh tế, xã hội, một số vị đại biểu cho rằng cần những giải pháp cấp bách hơn chứ không thể chờ đến khi Luật có hiệu lực.
Đại biểu Nguyễn Tri Thức, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM) cho biết, từ lúc có ý kiến nói lên việc thiếu thuốc, trang thiết bị y tế đến nay hơn 8 tháng. Chính phủ rồi các bộ ngành họp rất nhiều nhưng đến giờ chưa có thay đổi nào về chính sách. Nhân viên y tế các bệnh viện đang loay hoay không biết mua sắm thế nào cho đúng.
Bởi vậy, hiện giờ nhân viên y tế, thời gian làm chuyên môn giảm đi rất nhiều mà tập trung vào mua sắm đấu thầu, nên gặp rất nhiều khó khăn.
Vị đại biểu - bác sỹ này nhấn mạnh, hiện tại bao nhiêu khó khăn đổ hết lên đầu bệnh nhân nghèo. Người bệnh có tiền thì ra bệnh viện tư, nhưng thực tế là giá dịch vụ ở đây cao hơn bệnh viện công nên không phù hợp với người nghèo. Chưa kể với làn sóng chuyển việc hiện nay thì người nghèo vào bệnh viện công trong khi bác sĩ giỏi, tinh hoa đã ra khu vực tư nhân.
Đại biểu đề nghị trong giai đoạn vô cùng cấp bách này cần một nghị quyết giải quyết tức thì vấn đề của ngành y tế trong thời gian chờ sửa đổi luật khác có liên quan.
