Tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Thanh Hà có những lý giải về quyết định nâng lãi suất của NHNN cũng như làm rõ thông tin về hiện tượng các ngân hàng đồng loạt tăng lãi suất huy động theo, dẫn tới lo ngại về khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp.
Phó thống đốc cho biết về điều hành chính sách tiền tệ của NHNN quan trọng nhất là kiểm soát lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Thứ hai là bảo đảm thanh khoản của các tổ chức tín dụng cũng như của cả nền kinh tế.
Thứ ba là lĩnh vực tiền tệ có ba chỉ số quan trọng, đó là lãi suất, tỷ giá, tăng trưởng tín dụng; và cuối cùng là bảo đảm an toàn cho các tổ chức tín dụng, sau đó mới là kênh huy động vốn cho nền kinh tế.
Theo lãnh đạo NHNN, tăng trưởng tín dụng năm nay có một đặc thù là ngay từ đầu năm, NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng là 14%, cao hơn mức của hai năm trước. Thực tế tín dụng đã tăng ngay từ những tháng đầu năm và đây là vấn đề rất khác so với các năm trước.
Đến nay, tín dụng tiếp tục ở mức cao so với cùng kỳ của các năm trước. Cụ thể, tín dụng đến ngày 25/10 tăng 11,5% so với cuối năm ngoái, và so với cùng kỳ cuối tháng 10 năm ngoái, tăng trên 17%, là mức cao so với cùng kỳ nhiều năm trước đây.
Phó thống đốc nhìn nhận tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong 9 tháng có sự đóng góp tích cực của việc tăng trưởng tín dụng nhanh ngay từ đầu năm. Tuy nhiên, huy động vốn tăng trưởng chậm với tốc độ khoảng 4,6% so với đầu năm, tức là chỉ bằng 1/3 so với tốc độ tăng trưởng của tín dụng.
"Điều đó đặt ra thách thức đối với hệ số sử dụng vốn của hệ thống ngân hàng rất cao, cũng gây quan ngại về thanh khoản của hệ thống ngân hàng vì có huy động tiền được mới cho vay được nền kinh tế", ông nói.
 |
| Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà. Ảnh: VGP |
Phó thống đốc cho biết, trong bối cảnh như vậy, với áp lực bảo đảm nguồn vốn để có thể bảo đảm thanh khoản cho các tổ chức tín dụng cũng như có nguồn vốn để cung cấp tín dụng cho nền kinh tế, NHNN đã điều chỉnh các mức lãi suất điều hành từ tháng 9, và gần đây nhất là từ 24/10, điều chỉnh lần hai, tăng lãi suất điều hành và tăng lãi suất trần huy động của các kỳ hạn ngắn dưới 6 tháng.
Ông khẳng định điều này bảo đảm cho các tổ chức tín dụng có khả năng huy động thêm được nguồn vốn để bảo đảm an toàn thanh khoản và có điều kiện để cung ứng vốn tín dụng cho nền kinh tế. Đồng thời, cũng phù hợp với thế giới khi lạm phát của thế giới tăng cao và kéo dài, chưa ở mức có thể dừng lại được.
Thực tế, tất cả ngân hàng trung ương trên thế giới đã tăng lãi suất, điển hình là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng nhanh và rất mạnh lãi suất đã làm cho đồng tiền nội tệ của các nước mất giá theo. Một số nước lại tăng lãi suất lần hai nhằm chống lạm phát trong nước hoặc chống đỡ sự giảm giá của đồng nội tệ so với USD.
"Việc tăng lãi suất của NHNN là phù hợp với điều kiện kinh tế vĩ mô trong nước cũng như bối cảnh quốc tế khi nền kinh tế của chúng ta có độ mở lớn, hội nhập sâu rộng kinh tế quốc tế", lãnh đạo NHNN nhấn mạnh.
Về ý kiến quan ngại việc nâng lãi suất như vậy có thể gây khó cho khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp, Phó thống đốc Phạm Thanh Hà khẳng định NHNN trong quá trình điều hành luôn luôn chỉ đạo các tổ chức tín dụng tập trung vốn cho các đối tượng ưu tiên, các tổ chức kinh doanh. Trên thực tế các lĩnh vực này từ đầu năm đến giờ tăng trưởng tốt, góp phần tích cực cho tăng trưởng kinh tế.
"Chúng tôi có trần lãi suất cho vay ưu tiên, bảo đảm cho 5 lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ. Các doanh nghiệp đủ điều kiện có thể tiếp cận nguồn vốn với lãi suất thấp hơn lãi suất thị trường. Cuối tháng 8 và đầu tháng 9 vừa qua, NHNN cũng điều chỉnh các hạn mức tín dụng các tổ chức tín dụng, trong đó tiếp tục yêu cầu các ngân hàng, các tổ chức tín dụng tập trung vốn vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh ưu tiên như là xăng dầu hay các mặt hàng thiết yếu của nền kinh tế", ông Hà thông tin.
Ông cũng biết thêm hiện NHNN cũng đang tập trung chỉ đạo bảo đảm cho tăng trưởng tín dụng phù hợp với kinh tế vĩ mô và bảo đảm cho khả năng tiếp cận vốn của nền kinh tế cũng như các doanh nghiệp.
